T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2022/2464
Karar No : 2024/2268

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Bakanlığı / ANKARA
VEKİLİ : Av....

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacının arabulucular siciline kayıt olmak amacıyla yaptığı başvurunun reddine ilişkin Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Arabuluculuk Daire Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile davacı hakkında silahlı terör örgütüne üye olma suçundan .... Ağır Ceza Mahkemesinin ... esasına kayden kamu davası açıldığı, terör örgütü propagandası yapma suçundan ise Tunceli Cumhuriyet Başsavcılığının ...sayılı dosyasında soruşturma yürütüldüğü, hem soruşturma dosyasının hem kovuşturma dosyasının derdest olduğu buna göre, davacı hakkında yürütülen soruşturma ve kovuşturmalar dikkate alınarak davacı hakkında terör örgütleri ile irtibat ve iltisakın mevcut olduğu değerlendirmesinin yapılmasında ve buna bağlı olarak tesis olunan davacının arabuluculuk siciline kayıt talebinin reddedilmesine yönelik davaya konu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, öte yandan davacı hakkında devam eden kovuşturma ve soruşturmaların lehine sonuçlanması hâlinde durumunun yeniden değerlendirilmesini isteyebileceğinin ise tabii olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince, davacının istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde, 2010 yılından bu yana devam eden ve uzun yıllardır sonuçlandırılmayan bir soruşturma nedeniyle müvekkilinin başvurusunun reddedildiği, müvekkilinin kovuşturma sonucunda beraat ettiği, soruşturma sonucunda ise kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği, hukuka aykırı işlemin iptal edilmesi ve Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmüş; sonradan dosyaya sunulan dilekçeler ile müvekkilinin yargılandığı davadan beraat ettiği ve beraat kararının onandığı ifade edilmiştir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu, temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Davacının temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
İstanbul 1 No'lu Barosuna kayıtlı olarak avukatlık mesleğini icra eden davacı tarafından arabulucular siciline kayıt olmak amacıyla yapılan başvuru, 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu'nun 20. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde belirtilen "terör örgütleriyle iltisaklı veya irtibatlı olmamak" şartını taşımadığından bahisle Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Arabuluculuk Daire Başkanlığının 08/09/2020 tarih ve 1104/21231 sayılı işlemi ile reddedilmiştir.
Bunun üzerine, 11/11/2020 tarihinde kayda giren dilekçe ile anılan işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
22/06/2012 tarih ve 28331 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu'nun;
"Amaç ve kapsam" başlıklı 1. maddesinde,
(1) Bu Kanunun amacı, hukuk uyuşmazlıklarının arabuluculuk yoluyla çözümlenmesinde uygulanacak usul ve esasları düzenlemektir.
... hükmüne;
"Arabulucular siciline kayıt şartları" başlıklı 20. maddesinde,
"(1) Sicile kayıt, ilgilinin Daire Başkanlığına yazılı olarak başvurması üzerine yapılır.
(2) Arabulucular siciline kaydedilebilmek için;
a) Türk vatandaşı olmak,
b) Mesleğinde en az beş yıllık kıdeme sahip hukuk fakültesi mezunu olmak,
c) Tam ehliyetli olmak,
ç) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıldan fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık, gerçeğe aykırı bilirkişilik yapma, yalan tanıklık ve yalan yere yemin suçlarından mahkûm olmamak,
d) Terör örgütleriyle iltisaklı veya irtibatlı olmamak,
e) Arabuluculuk eğitimini tamamlamak ve Bakanlıkça yapılan yazılı ... sınavda başarılı olmak,
gerekir.
..." hükmüne;
"Arabulucular sicilinden silinme" başlıklı 21. maddesinde,
"(1) Daire Başkanlığı, arabuluculuk için aranan koşulları taşımadığı hâlde sicile kaydedilen veya daha sonra bu koşulları kaybeden arabulucunun kaydını siler.
..." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu işlemde, davacının 6325 sayılı Kanun'un 20. maddesinin 2. fıkrasının (d) bendindeki şartı sağlamadığı ifade edilmiş; davalı idarenin savunma dilekçesinde bu şartın sağlanamamasına neden olarak İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının ... sayılı ve Tunceli Cumhuriyet Başsavcılığının ... sayılı dosyalarında açılan soruşturmalar gerekçe gösterilmiş; İdare Mahkemesince de anılan soruşturmalar gerekçe gösterilerek davanın reddine karar verilmiştir.
Davacının .... Ağır Ceza Mahkemesinin ... esas sayılı dava dosyasında birlikte yargılandığı diğer avukat tarafından aynı konuda açılan ve Dairemizin ... sayılı esasına kayıtlı olan dosyadaki ve bakılan dosyadaki bilgi ve belgeler incelendiğinde; İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının ... esas sayılı iddianamesi üzerine davacı hakkında "silahlı terör örgütüne üye olma" suçundan açılan davada, iddia makamınca davacının beraati yönünde mütalaada bulunulduğu ve .... Ağır Ceza Mahkemesinin .. tarih ve E:..., K:...sayılı kararı ile davacının beraatine karar verildiği, bu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddedildiği ve dava dosyasının temyiz incelemesi için Yargıtay'da bulunduğu; davacı hakkında "terör örgütü propagandası yapmak" suçundan açılan soruşturma sonucunda ise Tunceli Cumhuriyet Başsavcılığının ... tarih ve ... soruşturma sayılı kararı ile kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, Danıştay 10. Daire Başkanlığı         2022/2464 E.  ,  2024/2268 K.
"İçtihat Metni"

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2022/2464
Karar No : 2024/2268

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Bakanlığı / ANKARA
VEKİLİ : Av....

İSTEMİN_KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacının arabulucular siciline kayıt olmak amacıyla yaptığı başvurunun reddine ilişkin Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Arabuluculuk Daire Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile davacı hakkında silahlı terör örgütüne üye olma suçundan .... Ağır Ceza Mahkemesinin ... esasına kayden kamu davası açıldığı, terör örgütü propagandası yapma suçundan ise Tunceli Cumhuriyet Başsavcılığının ...sayılı dosyasında soruşturma yürütüldüğü, hem soruşturma dosyasının hem kovuşturma dosyasının derdest olduğu buna göre, davacı hakkında yürütülen soruşturma ve kovuşturmalar dikkate alınarak davacı hakkında terör örgütleri ile irtibat ve iltisakın mevcut olduğu değerlendirmesinin yapılmasında ve buna bağlı olarak tesis olunan davacının arabuluculuk siciline kayıt talebinin reddedilmesine yönelik davaya konu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, öte yandan davacı hakkında devam eden kovuşturma ve soruşturmaların lehine sonuçlanması hâlinde durumunun yeniden değerlendirilmesini isteyebileceğinin ise tabii olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince, davacının istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZEDENİNİDDİALARI : Davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde, 2010 yılından bu yana devam eden ve uzun yıllardır sonuçlandırılmayan bir soruşturma nedeniyle müvekkilinin başvurusunun reddedildiği, müvekkilinin kovuşturma sonucunda beraat ettiği, soruşturma sonucunda ise kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği, hukuka aykırı işlemin iptal edilmesi ve Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmüş; sonradan dosyaya sunulan dilekçeler ile müvekkilinin yargılandığı davadan beraat ettiği ve beraat kararının onandığı ifade edilmiştir.

KARŞITARAFINSAVUNMASI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu, temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Davacının temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
İstanbul 1 No'lu Barosuna kayıtlı olarak avukatlık mesleğini icra eden davacı tarafından arabulucular siciline kayıt olmak amacıyla yapılan başvuru, 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu'nun 20. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde belirtilen "terör örgütleriyle iltisaklı veya irtibatlı olmamak" şartını taşımadığından bahisle Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Arabuluculuk Daire Başkanlığının 08/09/2020 tarih ve 1104/21231 sayılı işlemi ile reddedilmiştir.
Bunun üzerine, 11/11/2020 tarihinde kayda giren dilekçe ile anılan işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
22/06/2012 tarih ve 28331 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu'nun;
"Amaç ve kapsam" başlıklı 1. maddesinde,
(1) Bu Kanunun amacı, hukuk uyuşmazlıklarının arabuluculuk yoluyla çözümlenmesinde uygulanacak usul ve esasları düzenlemektir.
... hükmüne;
"Arabulucular siciline kayıt şartları" başlıklı 20. maddesinde,
"(1) Sicile kayıt, ilgilinin Daire Başkanlığına yazılı olarak başvurması üzerine yapılır.
(2) Arabulucular siciline kaydedilebilmek için;
a) Türk vatandaşı olmak,
b) Mesleğinde en az beş yıllık kıdeme sahip hukuk fakültesi mezunu olmak,
c) Tam ehliyetli olmak,
ç) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıldan fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık, gerçeğe aykırı bilirkişilik yapma, yalan tanıklık ve yalan yere yemin suçlarından mahkûm olmamak,
d) Terör örgütleriyle iltisaklı veya irtibatlı olmamak,
e) Arabuluculuk eğitimini tamamlamak ve Bakanlıkça yapılan yazılı ... sınavda başarılı olmak,
gerekir.
..." hükmüne;
"Arabulucular sicilinden silinme" başlıklı 21. maddesinde,
"(1) Daire Başkanlığı, arabuluculuk için aranan koşulları taşımadığı hâlde sicile kaydedilen veya daha sonra bu koşulları kaybeden arabulucunun kaydını siler.
..." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu işlemde, davacının 6325 sayılı Kanun'un 20. maddesinin 2. fıkrasının (d) bendindeki şartı sağlamadığı ifade edilmiş; davalı idarenin savunma dilekçesinde bu şartın sağlanamamasına neden olarak İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının ... sayılı ve Tunceli Cumhuriyet Başsavcılığının ... sayılı dosyalarında açılan soruşturmalar gerekçe gösterilmiş; İdare Mahkemesince de anılan soruşturmalar gerekçe gösterilerek davanın reddine karar verilmiştir.
Davacının .... Ağır Ceza Mahkemesinin ... esas sayılı dava dosyasında birlikte yargılandığı diğer avukat tarafından aynı konuda açılan ve Dairemizin ... sayılı esasına kayıtlı olan dosyadaki ve bakılan dosyadaki bilgi ve belgeler incelendiğinde; İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının ... esas sayılı iddianamesi üzerine davacı hakkında "silahlı terör örgütüne üye olma" suçundan açılan davada, iddia makamınca davacının beraati yönünde mütalaada bulunulduğu ve .... Ağır Ceza Mahkemesinin .. tarih ve E:..., K:...sayılı kararı ile davacının beraatine karar verildiği, bu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddedildiği ve dava dosyasının temyiz incelemesi için Yargıtay'da bulunduğu; davacı hakkında "terör örgütü propagandası yapmak" suçundan açılan soruşturma sonucunda ise Tunceli Cumhuriyet Başsavcılığının ... tarih ve ... soruşturma sayılı kararı ile kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davacının arabulucular siciline kayıt şartlarından biri olan "terör örgütleriyle iltisaklı veya irtibatlı olmamak" şartını taşımadığına gerekçe gösterilen soruşturma ve kovuşturma dosyaları sonucunda davacının beraatine ve kovuşturmaya yer olmadığına yönelik kararlar verildiği, bu şartın taşınmadığına yönelik idarece başkaca bir hususun da öne sürülmediği dikkate alındığında, anılan kararların kesinleşip kesinleşmediğinin araştırılması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekmektedir.




KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin KABULÜNE,
2. Davanın reddine ilişkin ... İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 29/05/2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.
















KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin KABULÜNE,
2. Davanın reddine ilişkin ... İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 29/05/2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.